„გაოგნებული დავრჩი, თვალებს ვერ ვუჯერებდი“ – ათი საუკუნის წინ შექმნილი ანტიბიოტიკი თანამედროვე ინფექციებს მუსრს ავლებს
შესაძლოა, შუა საუკუნეების მცენარეული მალამო 21-ე საუკუნის ექიმებს საშიში ინფექციის მკურნალობაში დაეხმაროს. აშშ-სა და დიდ ბრიტანეთში მეათე საუკუნეში შექმნილ თვალის მალამოზე კლინიკური ცდები 2020 წელს დაიწყო და ამ დრომდე გრძელდება. მეცნიერები გაოგნებულები არიან ათასი წლის წინ შექმნილი წამლის შესაძლებლობით ეფექტურად გაანადგუროს ინფექცია, რომელსაც თანამედროვე ანტიბიოტიკები ვერ უმკალავდებიან.
თვალის ინფექციის სამკურნალო უძველესი მალამოს რეცეპტი ბრიტანეთის ერთ-ერთ ბიბლიოთეკაში, X საუკუნის ხელნაწერებში აღმოაჩინეს. ის ყველა დიასახლისისთვის ნაცნობი პროდუქტებისგან მზადდება. წამლის შემადგენლობაში შედის თეთრი ღვინო, ხახვი, ნიორი და ძროხის ნაღვლის ბუშტი.
სამწუხაროდ, ჩვენს დროში ბაქტერიები სულ უფრო მეტად მდგრადები ხდებიან მედიცინის თანამედროვე მეთოდების მიმართ, შუა საუკუნეების ანტიბიოტიკი კი მეთიცილინის მიმართ მდგრად ინფექციებს მუსრს ავლებს.
ინფექციონისტების კონფერენციაზე ძველი ინგლისური ენის სპეციალისტმა კრისტიან ლიმ მიკრობიოლოგებს Bald’s Leechbook-ის სახელით ცნობილი წიგნის შესახებ უამბო. ეს უძველესი მედიცინის სახელმძღვანელოა, რომელიც ბრიტანეთის ბიბლიოთეკაში ინახება. წიგნში შეგიძლიათ მოიძიოთ ინფორმაცია სხვადასხვა ინფექციებისა და დაავადებების მკურნალობის შესახებ.
ნოტინგჰემის უნივერსიტეტის მიკრობიოლოგის, ფრეა ჰარისონის განმარტებით, ათასი წლის წინ შექმნილი წამალი დაუჯერებლად ძლიერი ანტიბიოტიკი აღმოჩნდა. წამლის ცალკეული ინგრედიენტები ინფექციის წინააღმდეგ სრულიად არაეფექტურები არიან, თუმცა ერთად სასწაულებს ახდნენ. მაგალითად, შუა საუკუნეების მალამომ ერთ-ერთი ყველაზე საშიში MRSA (ოქროსფერი სტაფილოკოკი) 90% გაანადგურა.
„ათასი წლის წინ შექმნილი ანტიბიოტიკი დაუჯერებლად ეფექტური აღმოჩნდა . კლინიკური ცდების პირველი შედეგები რომ მივიღეთ, გაოგნებული დავრჩი, თვალებს ვერ ვუჯერებდი“ – განაცხადა ჰარისონმა.
ბრიტანელი მეცნიერების ცდების შედგები ბირმინგემში, მოიკრობიოლოგების ყოველწლიურ კონფერენციაზე წარადგინეს და მალე სამეცნიერო ჟურნალში Nature გამოქვეყნდება.
შუა საუკუნეების თვალის მალამომ ეფექტურად გაანადგურა სხვადასხვა დააბადების გამომწვევი ხუთი ბაქტერია. მათ შორის, ბაქტერია, რომელიც ფეხის დიაბეტური ინფექციას და წლულებს იწვევს და ხშირად სეფსისით და ამპუტაციით მთავრდება.
განსაკუთრებით საინტერესოა თვალის მალამოს მუშაობის პრინციპი – მხოლოდ უძველეს რეცეპტში აღწერილი ინგრედიენტების ზუსტ კომბინაციის შეუძლია სასწაულის მოხდენა.
ექიმი ჰარისონის თქმით, შუა საუკუნეების რეცეპტის მიხედვით სრულიად შესაძლებელია უსაფრთხო და ეფექტური ანტიბაქტერიული საშუალების შექმნა. მით უმეტეს, რომ მსგავსი ისტორიული პრეცენდენტი უკვე არსებობს – მალარიის სამკურნალო საშუალების რეცეპტი უძველეს ჩინურ წიგნში აღმოაჩინეს და დღეს არტემიზინინის გარეშე, მალარიასთან ბრძოლა ნაკლებად ეფექტური იქნებოდა.
სამწუხაროდ, თანამედროვე კლინიკების სტერილურ გარემოში დედა-ბუნებას ივიწყებენ, თუმცა ათი საუკუნის წინ შექმნილი უბრალო, მაგრამ ძალიან ეფექტური სამკურნალო საშუალება გვაჩვენებს, რომ ბუნება და მეცნიერება ერთი და განუყოფელია.
ვიხილავთ თუ არა შუა საუკუნეების თვალის მალამოს აფთიაქის თაროებზე, პარაცეტამოლისა და ხველების საწინააღმდეგო სიროფის გვერდით მალე გახდება ცნობილი.
